Archiwum 23 grudnia 2004


gru 23 2004 Przed Wybuchem ...
Komentarze: 3

7 października 1879r podpisany został w Wiedniu traktat pomiędzy Austro-Węgrami a rzeszą Niemiecką, to Dwuprzymierze zawarte początkowo na pięć lat opierało się jednak na twardych podstawach, pomyślany jako posuniecie dyplomatyczne zabezpieczające oba państwa przed Rosją przetrwało do 1918. Dwuprzymierze zostało 20 maja 1882 roku rozszerzone o Włochy - uzyskały ona obietnicę zbrojnej pomocy w wypadku ataku ze strony Francji, w zamian zobowiązywały się do czynnego wystąpienia po stronie Rzeszy w wypadku agresji francuskiej, w wypadku napaści ze strony Rosji Włochy zachowywały neutralność. Pełne TRÓJPRZYMIERZE Niemcy - Austro-Węgry - Włochy obowiązywało w przypadku napaści na w/w państwa Rosji i Francji równocześnie. Odpowiedzią na pakt było podpisanie 17 sierpnia 1892r konwencji wojskowej pomiędzy Francją a Rosją, która stanowiła, że jeżeli Francję zaatakują Niemcy lub Włochy poparte przez Niemcy - Rosja zaatakuje Niemcy, a z drugiej strony jeżeli Rosja zostanie zaatakowana przez Niemcy lub Austrię poparte przez Włochy - Francja rozpocznie działania wojenne przeciw Niemcom. To DWUPRZYMIERZE potwierdzone zostało wymiana listów dyplomatycznych pomiędzy ministrami spraw zagranicznych obu państw 1893 i 1894r.
W latach 1896-1902 nastąpiło znaczne gospodarcze i polityczne zbliżenie zantagonizowanych ze sobą Francji i Włoch ( 1896-Włochy uznają protektorat Francji nad Tunezją, 1898-traktat handlowy , 14 grudzień 1900-tajna umowa w przedmiocie polityki kolonialnej, 10 lipiec 1902 traktat o nieagresji)
Na przełomie wieku XIX i XX Wielka Brytania zrywając politykę odosobnienia oferowała zawarcie sojuszu Niemcom (lata 1898, 1899, 1901), jednak w Berlinie uwarzona że korzyści z takiego aliansu czerpać będzie tylko Anglia (Wilhelm II pisał:"Anglicy za wszelką cenę starają się znaleźć armię na kontynencie, która by się biła w obronie ich interesów: nie będzie to armia niemiecka" Na przeszkodzie ewentualnemu sojuszowi stało także to iż gospodarka niemiecka rozwijała się znacznie szybciej niż angielska, ponadto Niemcy rozpoczęły w 1898 budowę nowoczesnej floty wojennej (agitowały szeroko za budową okrętów koncerny Krupp i Stumm).Także próby penetracji gospodarczej Niemiec w Turcji i w rejonie zatoki Perskiej wzmogły antagonizm między Berlinem a Londynem.
8 kwietnia 1904 doszło do pierwszego porozumienia dwóch największych politycznych antagonistów Anglii i Francji - Francja wyraziła zgodę na protektorat brytyjski w Egipcie, Anglia uznała wpływy Francji w Maroku. 31 sierpnia 1907r Anglia zawarła sojusz z Rosją, której polityka zagraniczna skierowana była przeciw Turcji i Austro-Węgrom. Zainteresowanie Rosji angielskimi kredytami i angielskie nadzieje na zrównoważenie pozycji Niemiec przez Rosję doprowadziły do podpisania 31 sierpnia 1907r. układu Rosyjsko-Angielskigo dotyczącego spraw Azji Środkowej. Powyższe umowy doprowadziły do powstania TRIPLE ENTENTE - TRÓJPOROZUMIENIA - Francja - Wielka Brytania - Rosja.
5 października 1908 roku Austro-Węgry ogłosiły aneksję Bośni i Hercegowiny, aneksja ta poważnie zaniepokoiła Serbię, która zaczęła szukać oparcia w Rosji. W 1911 kryzys marokański zaostrzył stosunki Francusko-Niemieckie (głównym powodem była chęć gospodarczej penetracji Niemiec w Afryce), Niemcy chciały kompensaty w zamian za uznanie panowania francuskiego w Maroku. Ostra akcja dyplomacji niemieckiej spotkała się z odpowiedzią Anglii (Lloyd George 21 lipiec 1911:"..pokój za wszelką cenę jest formułą nie do przyjęcia dla wielkiego narodu") Ponadto francuskie posunięcia giełdowe odbiły się niekorzystnie na niemieckim rynku finansowym, skłoniło to Berlin do ustępstw i zawarcia porozumienia dającego Francji wolną rękę w Maroku (4 listopada 1911r.)w zamian za korzystne warunki dla Niemieckiej firmy Mannesmann wydobywającą rudę w Maroku i przyznanie Niemcom części Konga.
Kryzys marokański wykorzystali Włosi 28 września 1911r wypowiedzieli wojnę Turcji, wysadziły swe wojska w północnej Afryce, zajęły turecką Trypolitanię i Cyrenajkę następnie wyspę Rodos i wyspy Dodekanezu, ostrzeliwali Dardanele. Turcja uznała te zdobycze 15 października 1912r. zagrożona ze strony państw bałkańskich. 13 marca 1912r pod egidą Rosji nastąpił tajny układ serbsko-bułgarski skierowany przeciw Turcji. 29 maja Bułgaria zawarła sojusz z Grecją również skierowany przeciw Turcji. W październiku 1912r. państwa te rozpoczęły wojnę z Turcją. Turcja zmuszona została militarnymi klęskami do zawarcia pokoju w Londynie 30 maja 1913r. odstępując sprzymierzeńcom ziemie w Tracji i wyspę Kretę. Jednak wśród dotychczasowych sprzymierzeńców doszło do nieporozumień w sprawie podziału Macedonii: Bułgarzy pewni że powinni otrzymać znaczniejsze korzyści z wojny zaatakowali 30 czerwca 1913r. Serbię i Grecję. Przeliczyli się jednak z siłami, zaatakowani zostali także przez Rumunię a Turcja zajęła stracony w wojnie Adrianopol. zagrożona totalną klęską Bułgaria poprosiła o pokój - 10 sierpnia 1913r. podpisano pokój w Bukareszcie. W 1912r. finansisici Niemiec i Anglii próbowali doprowadzić do porozumienia między tymi krajami, jednak rokowania te spełzły na niczym, a decyzja parlamentu Rzeszy o powiększeniu floty wojennej jeszcze bardziej zaogniła sytuację. Na Bałkanach dążąca do uzyskania dostępu do morza Serbia zaniepokoiła Austro-Węgry popierane przez Niemcy a także przez Włochy, za Serbią opowiedziała się Rosja. Ostatecznie interes państw Trójprzymierza zwyciężył - utworzono niezawisłe księstwo Albanii, które zagroziło Serbom drogę do morza.
Tak więc do wojny prowadzą antagonizm niemiecko-francuski datujący się od porażki Francji w 1870r, zaborem przez Niemcy Alzacji i Lotaryngii rywalizacja gospodarcza i kolonialna oraz morski wyścig zbrojeń Niemiec i Wielkiej Brytanii spory niemiecko-rosyjskie i austriacko-rosyjskie na Bałkanach i Bliskim Wschodzie 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie stolicy Bośni zastrzelony zostaje (przez Gavrillo Principa zamachowca-bośniaka, działającego najprawdopodobniej z inspiracji serbskiego wywiadu wojskowego) arcyksiążę Franciszek-Ferdynand następca trony Austro-Węgier wraz z małżonką. Zapewniwszy sobie poparcie Niemiec - Austria 23 lipca 1914 roku wystosowało względem Serbii ultimatum domagającego się zaprzestania w szkolnictwie i prasie i publikacjach propagandy anty-Austriackiej, rozwiązania organizacji które taką propagandę prowadziły oraz ukarania współwinnych zamachu. 25 lipca 1914 r Serbia przyjmuje ultimatum, ogłaszając tylko niewielkie zastrzeżenia dotyczące obrony i suwerenności Królestwa Serbskiego a także odmówił udziału przedstawicieli władz austriackich w śledztwie które miało być prowadzone przez Serbów przeciwko współwinnym zamachu, znajdującym się na terenie Serbii. Poseł austriacki uznał odpowiedź za niezadowalającą i opuścił Belgrad zrywając stosunki dyplomatyczne. Na skutek oporu Niemiec zawiodła angielska próba mediacji. 28 lipca 1914 roku Austro-Węgry wypowiadają wojnę Serbii. 29 lipca 1914 car chcąc nie dopuścić do zgniecenie protegowanej przez niego Serbii, wydaje rozkaz mobilizacji pułkom wyznaczonym do działań przeciw Austrii. Przewidując uaktywnienie przymierza austriacko-niemieckiego Rosja 30 lipca ogłasza mobilizację ogólną. Rzesza wysuwa wobec Rosji ultimatum domagające się odwołania mobilizacji. Rosja nie udziela odpowiedzi wobec czego Niemcy 1 sierpnia wypowiadają jej wojnę. 1 sierpnia ogłoszona zostają mobilizacja we Francji. 2 sierpnia Niemcy żądają od Belgii zgody na przemarsz wojsk niemieckich idących na Francję (jednocześnie wojska niemieckie wkraczają na teren Luksemburga) . 4 sierpnia Niemcy wypowiadają Francji wojnę. Z 3 na 4 sierpnia Niemcy naruszają neutralność Belgii wkraczając na jej terytorium. 4 sierpnia Wielka Brytania obawiając się klęski Francji i hegemonii Niemiec w Europie wypowiada Rzeszy wojnę. I wojna światowa zostaje rozpoczęta.

historia : :